ادبیات عرب

۲۲۸۵ بازدید

تعدیه افعال و نکته عرفانی

در کتب علم صرف مسطور است که افعال بر دو قسم هستند لازم و متعدی و لازم به اسباب مختلفی متعدی می شود و می تواند مفعول به بگیرد که از آن اسباب همزه باب افعال و حرف جر و تضعیف باب تفعیل
اما آیا فرقی بین این اسباب هست یا نه؟
در این باب نکته ای را از کتاب شریف هزار و یک کلمه علامه حسن حسن زاده آملی بیان می کنیم که نکته ای دقیق را بیان می کنند و بوسیله فرق بین این اسباب نکته عرفانی در باب توحید بیان می کنند
برای خواندن این نکته به ادامه مطلب مراجعه کنید
۱۶۳۵ بازدید

رنج نامه طلبگی


مرا مغنی اللبیبی بود روزی                                  فقاهت را امیدی بود روزی
چرا موج فتن در ما اثر کرد                                    مطولهای ما را مختصر کرد
معالم نردبان آسمان بود                                      چراغ راه استنباطیان بود
چرا برداشتند این نردبان را                                   چرا بستند راه آسمان را
کتاب علم را تلخیص کردند                                  به ما بیچارگان تدریس کردند
صرف میر و امثله یادش بخیر                               صیغه های مشکله یادش بخیر
حجره تاریک و تنگی داشتیم                               سفره بی آب و رنگی داشتیم
بحث، ما را عاشق خود کرده بود                          لمعه ما را لایق خود کرده بود
نفرت از هر خودستایی داشتیم                           خلق و خوی روستایی داشتیم
راه و رسم بندگی یادش بخیر                              روزگار سادگی یادش بخیر
کجا رفت آیین صوم و سکوت                                ابو حمزه خواندن هنگام قنوت
کجایند مردان کشف و شهود                                سرایر نشینان یوم الخلود
کجایند مردان شب زنده دار                                  خدایان اخلاص و علم و وقار
ما به بزم علم نامحرم شدیم                                زهر نوشیدیم و بی مرهم شدیم
بس که بر خوان شکم بنشسته ایم                       شاهراه علم بر خود بسته ایم
ما که سنگ علم بر سر می زنیم                           در سراب "نمره" پر پر می زنیم
به نام امتحان معتاد گشتیم                                  سراغ علم در خرداد گشتیم
درد مرشد داشتن کمرنگ شد                               قلب برخی بهر منصب تنگ شد
گر ز ارزشهای خود غفلت کنیم                             خویش را بی ارج و بی قیمت کنیم
ما کجا آسایش و آسودگی                                   ما کجا دنیا و این آلودگی
هر که جا برنخیزد مرد نیست                                هر که از میدان گریزد مرد نیست
خدایا دارم از شورا گلایه                                       شده این حوزه ها عین اداره
چرا پنجشنبه ها تعطیل هستیم؟                           چنین شد راه بر تحصیل بستیم
به حوزه این همه تعطیل لنگ است                         الاغ درس و تحصیلات لنگ است
اگر چه سالها در حوزه هستیم                               هنوز اندر خم یه کوچه هستیم
ز بهر نمره ما تحصیل کردیم                                    تجمل را به خود تحمیل کردیم
خداوندا چه علم این چه علم است؟                        که بهر نمره و پاس دو ترم است
ما به خورد و خواب عادت کرده ایم                           تکیه بر آرنج راحت کرده ایم
غم برای نوع عنوان می خوریم                                غصه آب و غم نان می خوریم
گفت عالم در کجا گردد هلاک                                 گفتمش در لقمه های شبهه ناک
شبهه خوارانند بی سوز و گداز                                بی نصیب از لذت راز و نیاز
می کنم در عالم آن روز سیر                                    یاد آن طلاب باهمت بخیر
عادت هر روزشان ایثار بود                                       قلبشان از نور حق سرشار بود
از چه رو ما خود فریبی می کنیم                              با هم احساس غریبی می کنیم
شیوه همسایگی در پیش بود                                 حرفهاشان واقعا بی نیش بود
ما چرا این راه را گم کرده ایم                                   اکثرا در نمره دربست برده ایم
نمره ها ما را اسیر خویش کرد                                 خلق را یکباره بی تشویش کرد
طفل تحقیق و تعلم خار شد                                   بحث کردن از عقاید عار شد
از حضور عالمان دین جدا                                        شد لباس پاک روحانی دو تا
ساعتی از روز را روحانی اند                                    ساعتی دیگر کت و شلواریند
خلق را در اشتباه انداختند                                      عزت خود را به چاه انداختند
تجمل قاتل علم است و تحصیل                                شده نوشابه ها بر سفره تذهیب
شده اصل ملاک درس ما بیست                               ز درس شیخ طوسی ها خبر نیست
ز مرشدهای رهرو کم خبر هست                              که دستورات بعضی کم اثر است
خداوندا چه درد است این چه درد است                      که فولاد دلم را آب کرده است
مرا ای دوست، درد طلبگی کشت                             چه درد است این، مرا شرمندگی کشت
شان ما بالاتر از این حرفهاست                                  عزت یک حوزه فوق جمله هاست
ما که باید صاف و مولایی شویم                                 ننگمان باشد که دنیایی شویم

منبع: نشریه حجره، شماره13و14، مهر و آبان 1383

۱۹۰۸ بازدید

رساله صرف علامه حسن زاده آملی

                                                          رساله صرف حضرت علامه حسن زاده آملی

حضرت علامه حسن زاده آملی از بزرگان و مشاهیر حوزه می باشند که سالیان متمادی در محضر اساتید ذوالفنون و بزرگی زانو زده و به کسب علوم و معارف پرداختند.ایشان در علوم بسیاری مجتهد می باشند از جمله ی آنها علوم ادبیات عرب می باشد که در این زمینه سالها در حوزه ی آمل و بعد از آن به تحقیق و تدریس و تالیف پرداختند.

یکی از تالیفات ایشان در زمینه علم صرف می باشد که رساله ای در این زمینه به رشته تحریر آمده است اما متاسفانه این رساله به دلایلی که در اول رساله مرقوم است به اتمام نرسیده است اما همین رساله دارای نکاتی دقیق و عمیق می باشد که نزد علمای علم صرف پوشیده نمی باشد.

فایل ورد و پی دی اف آن را برای طالبان علم در این قسمت قرار دادیم که می توانند آن را دانلود کنند

                                                        
حجم: 166 کیلوبایت                                                      دریافت 

۱۷۷۳ بازدید

مباحثه طلبگی

یکی از موضوعات و بخش های جالب این وبلاگ بخش مباحثه طلبگی می باشد که در این بخش سوالات ادبیاتی اعم از صرف و نحو و معانی و... مطرح می شود و به بحث گذاشته می شود تا طلاب و بقیه افراد پاسخ های خود را بیان کنند.

                               

برای اطلاع کامل از این بخش به ادامه مطلب مراجعه کنید

۱۹۸۵ بازدید

زمخشری

                                                                     مفاخر و بزرگان

در سیر تدوین و رشد علوم ادبیات عرب افراد بسیاری زحمت کشیده اند که نتایج تلاش این بزرگان اکنون به صورت کتب و رساله نمایان است و طلاب و پژوهشگران این عرصه از آنها استفاده می کنند

در این بخش برآنیم تا به بیان زندگی بزرگان و مفاخر این راه بپردازیم تا طالبان این علوم را مشوقی باشد در راه فرا گیری و نشر این علومی که خدمتگزار فهم سخنان قرآن و ائمه اطهار می باشند

در اولین بخش این موضوع به بیان زندگی محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمی معروف به ابو القاسم زمخشری صاحب تفسیر کشاف می پردازیم

                                                        

برای مطالعه بیوگرافی ایشان به ادامه مطلب مراجعه کنید

۳۹۲۸ بازدید

معرفی علم لغت

ادبیات عرب شامل چهارده علم می باشد از جمله آنها صرف ـ نحو ـ لغت ـ عروض ـ معانی ـ بیان و .... می باشد که برای فهم کلام عربی که قرآن و روایات بر این زبان می باشد یادگیری این علوم لازم است اما متاسفانه اکنون در حوزه که جایگاه اصلی یادگیری این علوم است به چند علم صرف و نحو ومعانی آن هم در سطح کمی بسنده کرده اند که این ضربه ای سنگین به حوزه های علمیه می باشد
ما در این قسمت برآنیم که به معرفی این چهارده علم بپردازیم تا آشنایی اجمالی برای طلاب و کسانی که می خواهند به صورت صحیح ادبیات را بخوانند حاصل شود
در اولین بخش به معرفی علم لغت می پردازیم باشد که دوست داران علم ادبیات را مشوقی در راه یادگیری آن باشد.

                                                         
برای خواندن این مقاله به ادامه مطلب مراجعه کنید
۱۲۸۴ بازدید

حکم شیعه صحیح است یا حنفیه؟

یکی از احکام مبتلا به احکام ذبح می باشد که فقهاء شیعه از جمله شرایط ذبح صحیح را بردن نام خدا هنگام ذبح می دانند بخلاف ابو حنیفه که بردن نام خدا را شرم حلیت نمی داند بلکه طبق نظر ایشان اگر کسی نام خدا را نبرد یاز هم صحیح است در این مرود استدلالی هم آورده اند که آن را بیان می کنیم و از نحویون شیعه می خواهیم که از مذهب خود دفاع کنند و استدلال آنها را رد کنند:                                        

۱۸۱۲۰ بازدید

دانلود کتاب مغنی اللبیب

مغنی اللبیب جزء کتبی است که مورد توجه علماء بوده است و از دیر باز در حوزه های علمیه تدریس می شده است این کتاب شامل 8باب میباشد که توسط نحوی بزرگ ابن هشام انصاری نوشته شده است که لینک دانلود آن را قرار داده ایم:

                                                                


دریافت
حجم: 52.4 مگابایت

۱۲۷۵ بازدید

حکایتی در باب حروف زائده

گویند: شاگردى از استادش پرسید که حروف زیاده چیست و چنداند؟ استاد در جواب گفت: «سألتمونیها»؛ شاگرد گمان برد که پیش از آن بپرسید و اکنون او را به جواب پیش احاله کرد؛ به استاد گفت: من بجز این بار نپرسیدم؛ استاد گفت: «الیوم تنساه»؛ شاگرد گفت: بخدا فراموش نکردم؛ استاد گفت: اى گول دو بار پاسخ پرسشت را بشنیدى.

و نیز آن ده حرف را این جمله «هویت السّمان» حائز است. آورده ‏اند که مبرد از مازنى درباره حروف زیاده پرسید، مازنى گفت:
 هویت السّمان فشیّبننی‏         و قد کنت قدما هویت السّمان‏     
 مبرد گفت: من تو را از حروف زیاده مى‏پرسم و تو براى من شعر انشاد مى‏کنى؟!
مازنى گفت: دوبار سؤالت را جواب دادم.
و دیگرى نیز نیکو سروده است:
 سئلت حروف الزائدات عن اسمها         فقالت و لم تبخل: «أمان و تسهیل‏     

منبع: هزار و یک کلمه، علامه حسن زاده آملی، ج‏5، صفحه391

۱۳۸۸ بازدید

کلمه "توصیف" عربی نیست

در زبان عربی مجاز نیستیم که هر ریشه ای را در هر وزنی استعمال کنیم بلکه باید آن لغت در عرب به کار رفته شده باشد. قالب ریزی اوزان کار علم صرف است اما تشخیص درستی این قالب ریزی مربوط به علم لغت است و باید کلمه در لغت عرب استعمال شده باشد.


کلمه “توصیف” در زبان عربی وجود ندارد، یعنی ریشه [و ص ف] به وزن تفعیل نرفته است و اگر در کتابی هم دیده شود، بنا بر این است که کتاب توسط عرب اصیل نوشته نشده است و در این چند قرن اخیر نوشته شده است.

باید در استفاده از لغات عربی دقت کنیم.
۱ ۲
عربی لسان مبین و زبان متین و کلید فهم آیات قرآن کریم و روایات است. این وبلاگ در نظر دارد مرجع مناسبی برای طلاب و دانش پژوهان گرامی برای بحث و تتبع در ادبیات عرب باشد. زیرا ادبیات عرب مقدمه ای برای فهم قرآن کریم است و این مهم حاصل نمیشود الا با فهم علوم عربی.
نقشه سایت استفاده از مطالب سایت ادبیات عرب با ذکر منبع بلامانع است