ادبیات عرب

۲۸۳۰ بازدید

ما ینصرف و مالا ینصرف

از جمله مسائل مهم علم نحو باب غیر منصرف می باشد که کاربرد زیادی در نحو دارد و مورد توجه نحویون نیز می باشد.
در این باب اسباب منع صرف و احکام آن بررسی می شود .
در این باب علاوه بر کتب نحو رساله هایی نیز نگاشته شده است که یکی از رساله های خوب در این زمینه رساله (ماینصرف و ما لا ینصرف ) زجاج می باشد که بسیار خوب در این زمینه بحث کرده است .
     
                                                   
دانلود این رساله را برای محققین در این زمینه در وبلاگ قرار می دهیم.
                            برای دانلود به ادامه مطلب مراجعه کنید
۸۶۳۴ بازدید

تجزیه و ترکیب (1)

در روایت نبوی آمده است که :(کل امر ذی بال لم یبدا ببسم الله فهو ابتر) فلذا ما نیز برای تاسی به حدیث رسول الله برنامه خود را مبنی بر تجزیه و ترکیب آیات قرآن کریم را با آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم شروع می کنیم باشد که این امر نیکو فرجام باشد

برای مطالعه نکات ادبی پیرامون آیه به ادامه مطلب مراجعه کنید

                   

۱۶۳۵ بازدید

رنج نامه طلبگی


مرا مغنی اللبیبی بود روزی                                  فقاهت را امیدی بود روزی
چرا موج فتن در ما اثر کرد                                    مطولهای ما را مختصر کرد
معالم نردبان آسمان بود                                      چراغ راه استنباطیان بود
چرا برداشتند این نردبان را                                   چرا بستند راه آسمان را
کتاب علم را تلخیص کردند                                  به ما بیچارگان تدریس کردند
صرف میر و امثله یادش بخیر                               صیغه های مشکله یادش بخیر
حجره تاریک و تنگی داشتیم                               سفره بی آب و رنگی داشتیم
بحث، ما را عاشق خود کرده بود                          لمعه ما را لایق خود کرده بود
نفرت از هر خودستایی داشتیم                           خلق و خوی روستایی داشتیم
راه و رسم بندگی یادش بخیر                              روزگار سادگی یادش بخیر
کجا رفت آیین صوم و سکوت                                ابو حمزه خواندن هنگام قنوت
کجایند مردان کشف و شهود                                سرایر نشینان یوم الخلود
کجایند مردان شب زنده دار                                  خدایان اخلاص و علم و وقار
ما به بزم علم نامحرم شدیم                                زهر نوشیدیم و بی مرهم شدیم
بس که بر خوان شکم بنشسته ایم                       شاهراه علم بر خود بسته ایم
ما که سنگ علم بر سر می زنیم                           در سراب "نمره" پر پر می زنیم
به نام امتحان معتاد گشتیم                                  سراغ علم در خرداد گشتیم
درد مرشد داشتن کمرنگ شد                               قلب برخی بهر منصب تنگ شد
گر ز ارزشهای خود غفلت کنیم                             خویش را بی ارج و بی قیمت کنیم
ما کجا آسایش و آسودگی                                   ما کجا دنیا و این آلودگی
هر که جا برنخیزد مرد نیست                                هر که از میدان گریزد مرد نیست
خدایا دارم از شورا گلایه                                       شده این حوزه ها عین اداره
چرا پنجشنبه ها تعطیل هستیم؟                           چنین شد راه بر تحصیل بستیم
به حوزه این همه تعطیل لنگ است                         الاغ درس و تحصیلات لنگ است
اگر چه سالها در حوزه هستیم                               هنوز اندر خم یه کوچه هستیم
ز بهر نمره ما تحصیل کردیم                                    تجمل را به خود تحمیل کردیم
خداوندا چه علم این چه علم است؟                        که بهر نمره و پاس دو ترم است
ما به خورد و خواب عادت کرده ایم                           تکیه بر آرنج راحت کرده ایم
غم برای نوع عنوان می خوریم                                غصه آب و غم نان می خوریم
گفت عالم در کجا گردد هلاک                                 گفتمش در لقمه های شبهه ناک
شبهه خوارانند بی سوز و گداز                                بی نصیب از لذت راز و نیاز
می کنم در عالم آن روز سیر                                    یاد آن طلاب باهمت بخیر
عادت هر روزشان ایثار بود                                       قلبشان از نور حق سرشار بود
از چه رو ما خود فریبی می کنیم                              با هم احساس غریبی می کنیم
شیوه همسایگی در پیش بود                                 حرفهاشان واقعا بی نیش بود
ما چرا این راه را گم کرده ایم                                   اکثرا در نمره دربست برده ایم
نمره ها ما را اسیر خویش کرد                                 خلق را یکباره بی تشویش کرد
طفل تحقیق و تعلم خار شد                                   بحث کردن از عقاید عار شد
از حضور عالمان دین جدا                                        شد لباس پاک روحانی دو تا
ساعتی از روز را روحانی اند                                    ساعتی دیگر کت و شلواریند
خلق را در اشتباه انداختند                                      عزت خود را به چاه انداختند
تجمل قاتل علم است و تحصیل                                شده نوشابه ها بر سفره تذهیب
شده اصل ملاک درس ما بیست                               ز درس شیخ طوسی ها خبر نیست
ز مرشدهای رهرو کم خبر هست                              که دستورات بعضی کم اثر است
خداوندا چه درد است این چه درد است                      که فولاد دلم را آب کرده است
مرا ای دوست، درد طلبگی کشت                             چه درد است این، مرا شرمندگی کشت
شان ما بالاتر از این حرفهاست                                  عزت یک حوزه فوق جمله هاست
ما که باید صاف و مولایی شویم                                 ننگمان باشد که دنیایی شویم

منبع: نشریه حجره، شماره13و14، مهر و آبان 1383

۱۸۱۲۰ بازدید

دانلود کتاب مغنی اللبیب

مغنی اللبیب جزء کتبی است که مورد توجه علماء بوده است و از دیر باز در حوزه های علمیه تدریس می شده است این کتاب شامل 8باب میباشد که توسط نحوی بزرگ ابن هشام انصاری نوشته شده است که لینک دانلود آن را قرار داده ایم:

                                                                


دریافت
حجم: 52.4 مگابایت

۵۱۳۴ بازدید

سیر علمی و مطالعاتی در علم نحو

متاسفانه کتب اصلی و درسی علم نحو کمتر مورد توجه قرار می گیرند، در حالی که در سیر علمی علم نحو باید کتب متقن و اصلی این علم خوانده شود که محصل در صورت طی کردن این کتب در محضر استادی حاذق، از خواندن سایر کتب تا حد زیادی بی نیاز می شود و در صورت تمایل می تواند بدون استاد آنها را بخواند.


کسی که می خواهد در علم نحو قوی شود، ناگزیر باید 5 کتاب زیر را به ترتیب فرا بگیرد:

1. هدایه

2. صمدیه

3. النهجه المرضیه معروف به سیوطی

4. فوائد الضیاییه معروف به شرح جامی

5. مغنی اللبیب


کتب زیر جزو کتب درسی و اصلی نیستند و طالب در صورت تمایل می تواند آنها را مطالعه کند:

* قطر الندی و بل الصدی (در کنار سیوطی)

* همع الهوامع فی شرح جمع الجوامع (در کنار سیوطی)

* شرح رضی بر کافیه

* حاشیه الصبان

* خصائص ابن جنی (بسیار خوب)


سوالات را در نظرات پاسخ میدهیم.

۲۰۳۹۲ بازدید

آموزش علم نحو به صورت فشرده (خلاصه کتاب صمدیه)

در این پست میتوانید خلاصه و فشرده ای از علم نحو را مطالعه کنید که در حقیقت ترجمه و خلاصه کتاب صمدیه است.

1- علم نحو

تعریف: علم به قواعدی است که بواسطه آن قواعد حالات کلمات عرب ازجهت اعراب و بنا ، فهمیده می شود.
فایده : حفظ زبان از خطای در گفتار
موضوع: (کلمه و کلام)
تعریف کلمه : لفظی است که به صورت مفرد وضع شده یعنی مرکب نیست.
اقسام کلمه: ( اسم، فعل، حرف)
تعریف کلام: لفظی است که فایده می دهد مخاطب را بوسیلة اسناد یعنی نسبت یک کلمه به کلمه ای دیگر بگونه ای که سکوت برآن صحیح باشد.
عربی لسان مبین و زبان متین و کلید فهم آیات قرآن کریم و روایات است. این وبلاگ در نظر دارد مرجع مناسبی برای طلاب و دانش پژوهان گرامی برای بحث و تتبع در ادبیات عرب باشد. زیرا ادبیات عرب مقدمه ای برای فهم قرآن کریم است و این مهم حاصل نمیشود الا با فهم علوم عربی.
نقشه سایت استفاده از مطالب سایت ادبیات عرب با ذکر منبع بلامانع است